Studiedag Alles in Beweging

Omgaan met gedrag in bewegende contexten

Geen dag is hetzelfde als je werkt met leerlingen in een bewegende context en hun unieke energie: fanatisme, winnen, verliezen, samenspelen en botsende ego’s leiden regelmatig tot complexe situaties. Hoe ga je als professional om met gedrag dat afwijkt, soms lastig te begrijpen is, of zelfs botst met je eigen normen?
Steven Pont combineert in zijn werk twee krachtige invalshoeken: ontwikkelingspsychologie, die gedrag beschrijft vanuit het individu, en systeemtheorie, die de cruciale rol van de sociale omgeving benadrukt. Juist deze combinatie biedt waardevolle inzichten voor professionals die dagelijks werken met jongeren in dynamische situaties.
Tijdens de 16e studiedag van ‘Alles in Beweging’ staan vragen centraal als: Waarom neigen we naar straffen en belonen om gedrag bij te sturen? Hoe effectief is dat? Zijn er alternatieven? Hoe kun je als (vak)leerkracht, begeleider of coach reageren als je je machteloos voelt? Wat doe je met straatgedrag of met de drang om te willen winnen ten koste van anderen?
Steven Pont is duidelijk in zijn visie: straffen is africhten, niet opvoeden. Waar dieren leren door straf en beloning, kunnen mensen iets unieks: inzicht ontwikkelen. Kinderen en jongeren kunnen begrijpen wáárom bepaald gedrag wel of niet kan. Door uitleg te geven en de interne rem – het geweten – aan te spreken, bouw je aan duurzaam gedrag. Onderzoek toont aan dat jongeren die veel gestraft worden, juist een verminderde gewetensfunctie ontwikkelen: zij denken ‘als niemand het ziet, kan ik mijn gang gaan’.
Als professional in een bewegende context sta je voor de uitdaging om ferm te zijn zonder te straffen, om te corrigeren vanuit verbinding in plaats van vanuit macht. Steven benadrukt dat elk kind wil deugen, gezien en liefgehad worden. Door gedrag te plaatsen in de relationele context – het systeem – in plaats van alleen in de persoonlijkheid, krijg je grip op complexe situaties zonder machteloosheid.
De keynote nodigt uit en geeft handvatten om anders te kijken naar gedrag dat uitdaagt: niet als een probleem dat opgelost moet worden met externe prikkels, maar als een signaal dat vraagt om begrip, uitleg en een veilige pedagogische relatie waarin jongeren kunnen leren en groeien.

(Psycho)motoriek als basis voor het leren

“Samen aan de slag” om zelf te ervaren en te beleven waar de mogelijkheden en kansen liggen, het lichaam (motoriek) in te zetten binnen de totale ontwikkeling (gedrag) en de cognitieve ontwikkeling (leren) in het bijzonder. Vanuit de theorie van de Psychomotorische ontwikkeling ben je nog beter in staat om een kind bewust te laten worden van zijn gedrag door allerlei speelse beweegmomenten. Hierdoor ben je nog beter in staat om gedrag te sturen zodat een kind succesvol kan en mag spelen.

Een inspirerende en praktische workshop met een zeer duidelijke vertaalslag naar zowel activiteiten in de klas als ook op het schoolplein en/of gymzaal.

Beter en zelfstandiger leren samenwerken in de groene spelen

Groene spelen staan bekend als samenwerkingsspelen. Welke spelen doe je nu met welke groepen? Hoe kun je autonomie in deze groene spelen stap voor stap opbouwen bij leerlingen? Welke vaardigheden verwacht je bij de activiteiten, bijvoorbeeld ‘communiceren’ en kun je die vaardigheden (sociaal) differentiëren?

Je bent je na de workshop sterker bewust van jouw cruciale rol die je hebt als leerkracht/docent in het proces om leerlingen beter en zelfstandiger te leren samenwerken. Je kunt een aantal tools inzetten in je lessen of trainingen. Je maakt kennis met de Zportivo doe-het-zelf kaarten. En bovendien gaan we praktisch aan de gang met meer dan 15 groene spelen, die we als kapstok gebruiken voor nadere uitleg.

Boost het Buiten Spelen

Leer hoe je het schoolplein transformeert tot een plek waar ieder kind zichzelf kan zijn en met plezier beweegt. Ontdek hoe je met eenvoudige structuur, kleurenzones en passende activiteiten zowel veiligheid als spelplezier vergroot. Je gaat met ijzersterke uitgangspunten naar huis met concrete tools om jullie eigen schoolplein te laten bruisen van plezier en beweging.

Dans in het VO

Dans is niet meer weg te denken uit de samenleving. In de (sub)culturen van jongeren speelt het dan ook een grote rol. Dat is mooi want dans en muziek zorgen ervoor dat leerlingen leren van en over zichzelf en de ander en hun omgeving. Het sluit aan bij de natuurlijke bewegingsdrang van de leerlingen en bij de natuurlijk verbeeldingskracht, fantasie en creativiteit. Als docent kun jij het verschil maken door juist ook zelfstandig dans, vanuit jouw identiteit, een plek te geven in het bewegingsonderwijs. Maar hoe? Waar begin je dan? Tijdens deze workshop laten wij zien hoe makkelijk je dans eigenlijk kan aanbieden!

Wil je op een laagdrempelige manier leren hoe je dansonderwijs kunt verankeren op jouw school? In deze leer je praktische vaardigheden zoals het inspelen op de belevingswereld van kinderen en coachen op danselementen tijd, kracht en ruimte. De workshop neemt jou stapsgewijs vanuit praktijk en theorie mee in de wereld van dans. Op naar een sterk dansfundament in het (bewegings)onderwijs.

Groepsdynamiek: van inzicht naar actie

Wie in het onderwijs werkt, weet hoe bepalend een groep is voor prestaties, veiligheid en sfeer. In deze workshop ontdek je hoe copingstrategieën en de behoefte aan erkenning en veiligheid het gedrag van leerlingen sturen. We benoemen groepsvorming en invloed als kader, maar de focus ligt op wat leerlingen doen wanneer ze spanning ervaren, hoe zij zoeken naar houvast en welke signalen laten zien dat een groep behoefte heeft aan stevigheid of juist ruimte. Je krijgt zicht op wat dit betekent voor jouw leiderschap, zowel in je zichtbare handelen als in de processen die onder de oppervlakte meespelen.

Met deze inzichten kun je na de studiedag gerichter handelen: je voelt sneller welke behoefte er speelt, kiest met meer vertrouwen de passende interventie en bouwt aan een cultuur waarin leerlingen zich gezien en veilig voelen.

Op naar een Goud Jaar!

Vaak is er na een vakantieperiode ruimte voor groepsvormende activiteiten onder de naam de Gouden Weken. Echter, het groepsproces moet het hele jaar door aandacht krijgen. Hoe, waarom, wat en met welke regels en reflectievragen creëer je met jouw lessen een gouden jaar? Je verlaat de workshop met veel nieuwe inzichten en ideeën, die je de volgende dag direct kunt inzetten.

Het prachtige risico van bobbelbanen!

Bobbelbanen bieden eindeloze mogelijkheden om kinderen uitdagend en gevarieerd te laten bewegen in de gymles. In deze workshop ontdek je hoe je zelf creatieve en effectieve hindernisbanen ontwerpt die goed aansluiten bij de kinderen in jouw groep(en). We verkennen de belangrijkste ontwerpprincipes: veiligheid, logische opbouw en verbinding van onderdelen, keerpunten, afwisseling tussen intensieve en rustgevende opdrachten en slimme differentiatie voor alle niveaus.
Je leert hoe een bobbelbaan vele vormen kan hebben. Van een klassiek rechthoekig circuit tot een slangvormig parcours, L en Z-vormen of zelfs een stervorm met een centraal startpunt. De richting van de baan bepaalt de doorstroming: met de klok mee, tegen de klok in, met uitstap baan of juist met meerdere /alle richtingen. Ook ontdek je de enorme variatie in type obstakels: van klimmateriaal en balanceerelementen tot springtoestellen, rol- en kruipmogelijkheden en mikstations.
Daarnaast komen verschillende type opdrachten aan bod. Pure motorische uitdagingen zoals rollen, springen en klimmen, maar ook cognitieve elementen zoals het volgen van complexe bewegingspatronen, sociale opdrachten waarbij kinderen elkaar volgen, kopiëren, samenwerken, en creatieve uitdagingen waarbij ze zelf bewegingen kunnen bedenken. We bespreken het praktische gebruik van opdrachtkaarten waarmee kinderen zelfstandig kunnen werken en kiezen uit verschillende uitvoeringsmogelijkheden. Ook leer je hoe pictogrammen vooral voor jonge kinderen of visueel ingestelde leerlingen de instructies helder en toegankelijk maken.
De workshopleider – Elly van Hyfte – heeft veel ervaring met het ontwerpen van en werken met Bobbelbanen en is in 2024 gepromoveerd op het effect van Bobbelbanen op de motorische vaardigheid en de motivatie van kinderen
Aan het eind van deze workshop ga je naar huis met concrete ontwerpen, praktische tips voor materiaalinzet, en het zelfvertrouwen om morgen al een geweldige bobbelbaan op te bouwen. Je ontdekt dat bobbelbanen niet alleen kinderen in beweging brengen, maar ook ruimte geven voor eigenaarschap, plezier en ontwikkeling op alle vlakken.

Respect, Vertrouwen en Veiligheid als fundament voor motivatie

Respect, Vertrouwen en Veiligheid (RVV) zijn geen zachte waarden, maar harde voorwaarden. Om dit in de praktijk te brengen introduceren wij een houvast die binnen sport, opvang en onderwijs al meer dan tien jaar succesvol wordt ingezet. Deze tool zorgt voor gemeenschappelijke taal en helpt als ruggensteun voor kinderen en hun coaches. De koppeling naar een sterke cultuur ligt in het maken van afspraken, ofwel het stellen van normen.

In deze workshop ontdek je hoe RVV het fundament legt voor motivatie, groei en plezier in onderwijs, sport en opvang. Concreet, toepasbaar en direct voelbaar in je groepen.

Rots en Water: sociale weerbaarheid en samenspel

In deze workshop wordt uitgelegd welke activiteiten ingezet kunnen worden in het basisonderwijs om sociale weerbaarheid te vergroten en beter te leren samen spelen. In de Rots en Water lessen wordt (fysieke) oefening afgewisseld met kringgesprekken, zelfreflectie en psycho-educatie om het leerproces van de kinderen te ondersteunen.

Sociaal-emotioneel leren in de praktijk

Sociaal-emotioneel leren in actie. Hoe pak je dat effectief aan? Hoe zorg je voor een veilige en uitdagende sfeer waarin je kinderen uitnodigt om met elkaar aan de samenhang binnen de groep te werken? Hoe train je levensvaardigheden? Zelfbewustzijn, zelfregulatie, sociaal bewustzijn, relatie-vaardigheden en verantwoorde keuzes maken zijn de belangrijkste competities die kinderen en jongeren online en offline gebruiken. In de workshop ervaar je wat beweging en reflectie hierin kunnen betekenen. Welke invloed kan jij hebben op het ontwikkelen van sociaal- emotionele vaardigheden? Activerende werkvormen die zorgvuldig opgebouwd zijn, conform de fases van groepsdynamische processen, maar ook veel zinvolle ervaringen voor de leerlingen waarmee ze beter in staat zijn om levensvaardigheden te leren. Met een ervaringsgerichte benadering kan je zorgen voor mooie ontwikkelingen. Laat kinderen bewegen en reflecteren. Wees een inspiratiebron voor je groep door samen met hen te ontdekken welke levensvaardigheden ze al goed gebruiken en welke ze nog kunnen ontwikkelen. Sociaal- emotioneel leren doe je de hele dag.

Sociaal-emotioneel leren in actie – een praktische aanpak
Sociaal-emotioneel leren is een continu proces dat de hele dag plaatsvindt. Het draait om vijf kerncompetenties die kinderen en jongeren zowel online als offline nodig hebben:
Zelfbewustzijn
Zelfregulatie
Sociaal bewustzijn
Relatievaardigheden
Verantwoorde keuzes maken
Maar hoe pak je dit effectief aan in bewegingssituaties? Het begint met het creëren van een veilige én een uitdagende sfeer waarin kinderen samen kunnen werken aan de groepsdynamiek. In deze workshop ontdek je hoe beweging en reflectie hierbij kunnen helpen.

Door activerende werkvormen, die zorgvuldig zijn opgebouwd volgens de fases van groepsdynamische processen, doen leerlingen zinvolle ervaringen op. Deze ervaringen helpen hen bij het ontwikkelen van levensvaardigheden.
Als begeleider kun je een inspiratiebron zijn door samen met de kinderen te ontdekken:
Welke levensvaardigheden ze al goed beheersen
Welke vaardigheden ze nog kunnen ontwikkelen
Hoe beweging en reflectie hieraan bijdragen
“Met deze ervaringsgerichte benadering creëer je kansen voor mooie ontwikkelingen binnen je groep.”

Van inzicht naar handelen

In de keynote vertelde Steven Pont waarom straffen en belonen weinig duurzaam effect hebben en hoe belangrijk de pedagogische relatie is bij het begeleiden van gedrag. Maar hoe zet je deze inzichten nu concreet om in de praktijk? In deze workshop gaan we aan de slag met herkenbare situaties uit jullie dagelijkse werk met leerlingen in bewegende contexten.
Wat doe je wanneer een leerling grensoverschrijdend gedrag vertoont in de les? Hoe blijf je verbonden terwijl je toch ferm corrigeert? En hoe voorkom je dat je eigen emoties – frustratie, machteloosheid, boosheid – je reactie bepalen? Steven neemt je mee in concrete voorbeelden en laat zien hoe je vanuit systeemdenken én ontwikkelingspsychologie kunt begrijpen wat er speelt.
We oefenen met gespreksvaardigheden die helpen om jongeren inzicht te geven in hun gedrag, zonder te vervallen in straffen of moraliseren. Hoe spreek je het geweten aan? Hoe benoem je gedrag zonder het kind af te wijzen? En hoe creëer je een omgeving waarin leerlingen zich veilig genoeg voelen om te leren van hun fouten?
Breng gerust eigen casuïstiek mee. Deze workshop biedt handvatten die je direct kunt toepassen in je werk als leerkracht, begeleider of coach.

Verdiepend Beweegonderwijs

Actieve bewegers, kleine groepjes, veel situaties! Een goede beweegles is hard werken voor een vakleerkracht. Daarnaast willen we kinderen beter leren bewegen, samen met anderen laten bewegen en op een betrokken wijze laten bewegen. Dit is complex en daarom is het belangrijk om voldoende oefenmomenten aan te bieden voor een duurzaam leerproces.
Hoe hou je dat als vakleerkracht jarenlang vol?

Een oplossing is: door te werken met lessenreeksen van 4 lessen, waarbij de kinderen in 5 groepjes werken. In iedere les staat een ander perspectief centraal. We noemen deze werkwijze verdiepend beweegonderwijs.

Met behulp van deze werkwijze: verdiepend beweegonderwijs kun je explicieter werken aan de nieuwe kerndoelen van ons leergebied bewegen en sport.

In de workshop worden de praktische en didactische uitgangspunten van de groepjes lessenreeks toegelicht.

(Psycho)motoriek als basis voor het leren

“Samen aan de slag” om zelf te ervaren en te beleven waar de mogelijkheden en kansen liggen, het lichaam (motoriek) in te zetten binnen de totale ontwikkeling (gedrag) en de cognitieve ontwikkeling (leren) in het bijzonder. Vanuit de theorie van de Psychomotorische ontwikkeling ben je nog beter in staat om een kind bewust te laten worden van zijn gedrag door allerlei speelse beweegmomenten. Hierdoor ben je nog beter in staat om gedrag te sturen zodat een kind succesvol kan en mag spelen.

Een inspirerende en praktische workshop met een zeer duidelijke vertaalslag naar zowel activiteiten in de klas als ook op het schoolplein en/of gymzaal.

Beter en zelfstandiger leren samenwerken in de groene spelen

Groene spelen staan bekend als samenwerkingsspelen. Welke spelen doe je nu met welke groepen? Hoe kun je autonomie in deze groene spelen stap voor stap opbouwen bij leerlingen? Welke vaardigheden verwacht je bij de activiteiten, bijvoorbeeld ‘communiceren’ en kun je die vaardigheden (sociaal) differentiëren?

Je bent je na de workshop sterker bewust van jouw cruciale rol die je hebt als leerkracht/docent in het proces om leerlingen beter en zelfstandiger te leren samenwerken. Je kunt een aantal tools inzetten in je lessen of trainingen. Je maakt kennis met de Zportivo doe-het-zelf kaarten. En bovendien gaan we praktisch aan de gang met meer dan 15 groene spelen, die we als kapstok gebruiken voor nadere uitleg.

Boost het Buiten Spelen

Leer hoe je het schoolplein transformeert tot een plek waar ieder kind zichzelf kan zijn en met plezier beweegt. Ontdek hoe je met eenvoudige structuur, kleurenzones en passende activiteiten zowel veiligheid als spelplezier vergroot. Je gaat met ijzersterke uitgangspunten naar huis met concrete tools om jullie eigen schoolplein te laten bruisen van plezier en beweging.

Bos- en Kampspelen XL

Schoolkampen zorgen vaak voor de leukste herinneringen aan je basisschooltijd. Vooral de spelen in het bos in het (schemer)donker. Bij deze workshop gaan we zelf een aantal spelen in het bos ervaren. Na de workshop ontvangen de deelnemers een handout van alles wat we gespeeld hebben. Daarna is er met weinig voorbereidingstijd veel van de inhoud direct in de praktijk te gebruiken. Zeer bruikbaar voor iedereen die betrokken is bij de organisatie van een kamp en/of meer activiteiten wil doen met groepen in het bos en de buitenruimte.

Gedrag en burgerschap op het plein

Het schoolplein is veel meer dan een plek om even stoom af te blazen. Het is een leefomgeving waar kinderen dagelijks sociale vaardigheden oefenen, conflicten leren oplossen en hun plek vinden in de groep. Toch blijft het potentieel van buitenspelen op veel scholen onderbenut. Op veel pleinen heerst nog het recht van de sterkste: vaardige kinderen domineren het voetbalveld, terwijl anderen aan de zijlijn staan zonder doel. Dit leidt op veel scholen tot exclusie, conflicten en gemiste ontwikkelingskansen.
In deze workshop
Hoe werkt het systeem ‘schoolplein’ eigenlijk? Vooral de groepsdynamiek!
Als de dynamiek niet okay is, hoe veranderen we dan het systeem?
Waarom heerst er op de meeste pleinen het recht van de sterkste?
Wat doen we daaraan? In het kader van burgerschap een essentieel thema!
In deze workshop is er expliciet aandacht voor Burgerschap. Het schoolplein biedt grote kansen voor het burgerschapsonderwijs. Tijdens het buitenspelen leren kinderen over samenwerking, respect voor verschillen en conflicthantering. Het schoolplein wordt zo een mini-maatschappij waar belangrijke burgerschapsvaardigheden worden geoefend in betekenisvolle contexten.
Nieuwe workshop – met veel overlap met workshop in ronde 3(?) over Groepsdynamiek op het plein van Wim van Gelder

Gedragsmanagement in Beweging

In deze workshop zullen we in eerste instantie stilstaan bij hoe gedrag werkt. Je leert hoe je gedrag moet benaderen en wat je kan doen om het te bestendigen of te reduceren. We bekijken hoe je als leraar een leeromgeving kunt realiseren waarin de kans groot is dat leerlingen meewerken, jouw instructies opvolgen, prosociaal gedrag vertonen en dus leerkansen hebben.

We staan ook stil bij strategieën wanneer we geconfronteerd worden met moeilijk gedrag van leerlingen. Wat is een handelingsplan indien we geconfronteerd worden met leerlingen of een klasgroep waarin het gedrag moeilijk loopt?

Na afloop van de sessie heb je kennis opgedaan over hoe gedrag werkt en kan je preventieve en remediërende strategieën inzetten om een positieve, veilige en rustige leeromgeving te realiseren.

Hoe bedreigend en hoe helpend is hulpverlening in de gymles?

Soms heb je het gevoel dat de leraar lichamelijke opvoeding onder een vergrootglas ligt? Je wilt leerlingen helpen in de les, maar je goede bedoelingen worden anders ervaren. Het is van alle tijden dat aanraken en hulpverlenen tot complexere situaties kunnen leiden waarbij zowel gymleraren als leerlingen onder druk komen te staan. Maar in deze tijd hebben scholen en leraren meer te stellen met mondige ouders en assertieve leerlingen.
Wat moet een gymleraar weten om juist te kunnen handelen? Waar trek je grenzen en hoe doe je dat zonder het te beladen te maken?
Hoe ga je om met leerlingen die niet aangeraakt willen worden, niet willen stoeien met elkaar of geen hulp willen verlenen? Hoe maak je het onderwerp bespreekbaar of is het soms beter om het te negeren?
In deze workshop bespreekt expert Simone Mark dit gevoelige maar belangrijke onderwerp op een deskundige en luchtige manier. Verplichte kost voor elke professional in de lichamelijke opvoeding? Vanzelfsprekend is er alle ruimte om eigen casuïstiek in te brengen en vragen te stellen.

Op naar een Goud Jaar!

Vaak is er na een vakantieperiode ruimte voor groepsvormende activiteiten onder de naam de Gouden Weken. Echter, het groepsproces moet het hele jaar door aandacht krijgen. Hoe, waarom, wat en met welke regels en reflectievragen creëer je met jouw lessen een gouden jaar? Je verlaat de workshop met veel nieuwe inzichten en ideeën, die je de volgende dag direct kunt inzetten.

Motiveren kun je leren

In de sessie “Motiveren kun je leren” krijg je inzichten in het aanspreken van intrinsieke motivatie. Je krijgt 5 betrokkenheidsverhogende factoren aangereikt, waardoor de kans op gemotiveerde kinderen enorm toeneemt. Vanuit de gedachte ‘als kinderen mogen doen waar ze goed in zijn, doen ze meestal niet waar je last van hebt’, kun je kinderen uitdagen om goede keuzes te maken. Daarbij is het van belang dat kinderen de vrijheid krijgen waar ze verantwoordelijkheid voor kunnen dragen.
Gedrag is nooit een probleem, maar een signaal van wat kinderen ervaren in relatie tot anderen en hun omgeving. In deze sessie krijg je inzichten en perspectieven op lastige vraagstukken. In de interactie worden actuele vraagstukken behandeld.
En morgen kun jij het anders doen… en kinderen met meer plezier!

Pest Mij Maar, basketball als tool

Henk Pieterse werd zelf als tiener gepest vanwege zijn lengte van 2,11 meter, totdat basketbal zijn leven veranderde. Na een succesvolle carrière als professioneel basketballer – met 101 interlands, zes Nederlandse kampioenschappen en een try-out bij de NBA – zet hij zich nu in tegen pesten met zijn programma ‘Pest Mij Maar!’. De kern van zijn workshops is het verbeteren van de groepsdynamiek. Henk gebruikt basketballessen met samenwerkingsvormen die moeten leiden tot betere samenwerking en begrip voor elkaar.
Door middel van beweging en entertainment maakt hij kinderen en professionals bewust van de effecten van pestgedrag, maar ook van de kracht van positief gedrag. Zijn aanpak richt zich op het in beweging zetten van deelnemers om een fundament te creëren voor respect, emancipatie en sportiviteit, waarbij samenwerking centraal staat. Na deze workshop weten deelnemers dat samenwerken en sociaal ‘normaal’ doen tot veel positiviteit kunnen leiden. Henk geeft de deelnemers concrete handvatten mee die ze kunnen gebruiken voor hun eigen leerlingen: hoe creëer je een veilige omgeving waarin iedereen zich geaccepteerd voelt? Hoe spreek je gedrag aan zonder te straffen? En hoe maak je jongeren bewust van hun impact op anderen?
Met zijn openheid, humor en imposante verschijning weet Henk als geen ander deelnemers te ontwapenen en te inspireren om het verschil te maken in de strijd tegen pesten.

Regels, risico’s en richtlijnen

In deze workshop duiken we in de richtlijnen rondom, risicovol spelen, veiligheid en aansprakelijkheid binnen het bewegingsonderwijs. Wat moet je als gymleraar weten? Wat is handig om te weten? En hoe ga je om met het grijze gebied? We bespreken praktische voorbeelden en staan stil bij hoe je risico’s kunt inschatten en verantwoord kunt handelen. Zijn er heldere regels en richtlijnen voor activiteiten? En hoe zit dat met EHBO en nazorg?
Je hebt als professional binnen het domein van bewegen en spelen dagelijks te maken met veiligheid en risicovol gedrag, maar hopelijk zelden met aansprakelijkheid. Mocht dat toch gebeuren, dan is het fijn om te weten welke voorzorgsmaatregelen gewenst waren en waar je professionele vrijheid ligt. Bastiaan is het afgelopen jaar weer veel betrokken geweest bij claims en rechtszaken en deelt zijn ervaringen als deskundige tijdens deze bijeenkomst.
Neem vooral je vragen mee voor een interactieve en leerzame sessie!

Risico's; grenzeloos goed!

Kern van de workshop is dat er wordt stilgestaan bij de waarde van fysieke risico’s voor kinderen en jongeren ten behoeve van een gezonde algemene ontwikkeling en mentale weerbaarheid.

Kinderen groeien tegenwoordig op in een risicomijdende cultuur. Een gevolg daarvan is dat ze minder vaak spontaan en spelenderwijs met fysieke risico’s in aanraking komen (denk aan bomen klimmen, sloten springen). Fysieke risico’s nemen is belangrijk om de eigen grenzen te verkennen en eventueel te verleggen. Minder buitenspelen betekent dat kinderen en jongeren minder competent worden in het omgaan met én het inschatten van risico’s.

Waarom is het leren omgaan met fysieke risico’s zo belangrijk voor een algemene gezonde ontwikkeling? En hoe kan (bewegings-)onderwijs een constructieve bijdrage leveren aan het vergroten van risico-competentie? Naast het beantwoorden van deze vragen is het doel om (vak-)leerkrachten en pedagogisch professionals te laten nadenken over de vraag hoe ze kinderen kunnen verleiden hun fysieke grenzen op te zoeken, ze eventueel te verleggen en hoe ze samen kunnen zoeken naar uitdagingen. Een belangrijke taak binnen het onderwijs en kinderopvang!

Het wel of niet aangaan van fysieke risico’s door kinderen is mede afhankelijk van de eigen risico-angst maar o.a. ook afhankelijk van de risico-angst van hun begeleiders: pedagogische professionals en ouders. Tijdens de workshop worden deelnemers zich bewust van de mate van de eigen risico-angst. Wanneer je bewust bent van de eigen risico-angst in combinatie met kennis over de waarde van risico’s kijk je anders naar risico’s voor kinderen.

1. Na deze workshop kijken deelnemers anders naar risico’s voor kinderen en jongeren.
2. Deelnemers kunnen verschillende bewegingssituaties bedenken en aanbieden specifiek gericht op het verleggen van (fysieke) grenzen op basis van de categorieën van risicovol spel.
3. Men heeft tools gekregen om het proces van grenzen verkennen en leren verleggen bij kinderen en jongeren in het (bewegings-)onderwijs te begeleiden.

Sociaal- emotioneel leren in actie (VO)

Sociaal-emotioneel leren in actie. Hoe pak je dat effectief aan? Hoe zorg je voor een veilige en uitdagende sfeer waarin je kinderen uitnodigt om met elkaar aan de cohesie binnen de groep te werken? Hoe train je levensvaardigheden? Zelfbewustzijn, zelfregulatie, sociaal bewustzijn, relatie-vaardigheden en verantwoorde keuzes maken zijn de belangrijkste competities die kinderen en jongeren online en offline gebruiken. In de workshop ervaar je wat beweging en reflectie hierin betekenen. Welke invloed kan jij hebben op het ontwikkelen van sociaal- emotionele vaardigheden? VO en MBO Leg de rode loper uit om te leren! Hoe doe je dat? Hoe motiveer je jongeren door middel van actieve werkvormen, energizers en ervaringsgericht leren? Wat spreekt hen aan en nodigt uit tot actieve deelname aan je les? Van onderuit gezakt naar actie! Hoe zet je de hersenen op AAN?

Verdiepend Beweegonderwijs

Actieve bewegers, kleine groepjes, veel situaties! Een goede beweegles is hard werken voor een vakleerkracht. Daarnaast willen we kinderen beter leren bewegen, samen met anderen laten bewegen en op een betrokken wijze laten bewegen. Dit is complex en daarom is het belangrijk om voldoende oefenmomenten aan te bieden voor een duurzaam leerproces.
Hoe hou je dat als vakleerkracht jarenlang vol?

Een oplossing is: door te werken met lessenreeksen van 4 lessen, waarbij de kinderen in 5 groepjes werken. In iedere les staat een ander perspectief centraal. We noemen deze werkwijze verdiepend beweegonderwijs.

Met behulp van deze werkwijze: verdiepend beweegonderwijs kun je explicieter werken aan de nieuwe kerndoelen van ons leergebied bewegen en sport.

In de workshop worden de praktische en didactische uitgangspunten van de groepjes lessenreeks toegelicht.

Vierkante meterspelen

In veel gymzalen is het passen en meten om alle activiteiten een logische plek te geven.
Wanneer is een zaal te klein? Uiteraard heeft dat te maken met het aantal kinderen, de
leeftijd en vaardigheid van de kinderen en het type activiteit.
Bij grote klassen en een kleine zaal ben je genoodzaakt om elke vierkante centimeter te benutten. Daarnaast moet je ook nog eens goed na te denken over de hoeveelheid ruimte die je voor een bepaalde activiteit nodig hebt. Voor een tikspel heb je immers meer ruimte nodig dan bijvoorbeeld acrobatiek.
In deze workshop worden tien activiteiten aangeboden die slechts enkele vierkante meter in beslag nemen. Dit vereenvoudigt de organisatie van de overige 3 of 4 activiteiten.
Let op: De workshop ‘Vierkante meter Spelen’ is een herhaling van de workshop uit 2017.

Bos- en Kampspelen XL

Schoolkampen zorgen vaak voor de leukste herinneringen aan je basisschooltijd. Vooral de spelen in het bos in het (schemer)donker. Bij deze workshop gaan we zelf een aantal spelen in het bos ervaren. Na de workshop ontvangen de deelnemers een handout van alles wat we gespeeld hebben. Daarna is er met weinig voorbereidingstijd veel van de inhoud direct in de praktijk te gebruiken. Zeer bruikbaar voor iedereen die betrokken is bij de organisatie van een kamp en/of meer activiteiten wil doen met groepen in het bos en de buitenruimte.

Dans in het PO

Dans is niet meer weg te denken uit de samenleving. In de (sub)culturen van jongeren speelt het dan ook een grote rol. Dat is mooi want dans en muziek zorgen ervoor dat leerlingen leren van en over zichzelf en de ander en hun omgeving. Het sluit aan bij de natuurlijke bewegingsdrang van de leerlingen en bij de natuurlijk verbeeldingskracht, fantasie en creativiteit. Als docent kun jij het verschil maken door juist ook zelfstandig dans, vanuit jouw identiteit, een plek te geven in het bewegingsonderwijs. Maar hoe? Waar begin je dan? Tijdens deze workshop laten wij zien hoe makkelijk je dans eigenlijk kan aanbieden!

Wil je op een laagdrempelige manier leren hoe je dansonderwijs kunt verankeren op jouw school? In deze workshop leer je praktische vaardigheden zoals het inspelen op de belevingswereld van kinderen en het combineren van de verschillende benaderingswijzen binnen dansonderwijs. De workshop neemt jou stapsgewijs vanuit praktijk en theorie mee in de wereld van dans. Op naar een sterk dansfundament in het (bewegings)onderwijs!

Gedragsmanagement in Beweging

In deze workshop zullen we in eerste instantie stilstaan bij hoe gedrag werkt. Je leert hoe je gedrag moet benaderen en wat je kan doen om het te bestendigen of te reduceren. We bekijken hoe je als leraar een leeromgeving kunt realiseren waarin de kans groot is dat leerlingen meewerken, jouw instructies opvolgen, prosociaal gedrag vertonen en dus leerkansen hebben.

We staan ook stil bij strategieën wanneer we geconfronteerd worden met moeilijk gedrag van leerlingen. Wat is een handelingsplan indien we geconfronteerd worden met leerlingen of een klasgroep waarin het gedrag moeilijk loopt?

Na afloop van de sessie heb je kennis opgedaan over hoe gedrag werkt en kan je preventieve en remediërende strategieën inzetten om een positieve, veilige en rustige leeromgeving te realiseren.

Groepsdynamiek op het schoolplein

Het schoolplein is veel meer dan een plek om even stoom af te blazen. Het is een leefomgeving waar kinderen dagelijks sociale vaardigheden oefenen, conflicten leren oplossen en hun plek vinden in de groep. Toch blijft het potentieel van buitenspelen op veel scholen onderbenut. Op veel pleinen heerst nog het recht van de sterkste: vaardige kinderen domineren het voetbalveld, terwijl anderen aan de zijlijn staan zonder doel. Dit leidt tot exclusie, conflicten en een ongezonde groepsdynamiek.
In deze workshop
· Creëer sociale veiligheid door de structuur
· De kracht van timemanagement
· Creatief met materiaal en inrichting
· De verborgen kracht van begeleiding. Door actieve speelbegeleiding in plaats van reactief toezicht, kun je de groepsdynamiek positief beïnvloeden en zorgen dat álle kinderen met plezier deelnemen.

We zoomen in op typische uitdagingen in de groepsdynamiek: hoe ga je om met kinderen die steeds buitengesloten worden? Wat doe je met dominante groepen die anderen wegjagen? Hoe voorkom je dat dezelfde kinderen altijd kiezen en anderen steeds overblijven? En hoe creëer je een klimaat waarin kinderen zich durven aan te sluiten bij spellen zonder angst voor afwijzing? Daarnaast bespreken we hoe je als begeleider interventies kunt doen die de onderlinge verhoudingen verbeteren, zonder steeds zelf de problemen op te lossen.
Nieuwe workshop – met veel overlap met workshop in ronde 2(?) over Burgerschap op het plein van Wim van Gelder

Groepsdynamiek: van inzicht naar actie

Wie in het onderwijs werkt, weet hoe bepalend een groep is voor prestaties, veiligheid en sfeer. In deze workshop ontdek je hoe copingstrategieën en de behoefte aan erkenning en veiligheid het gedrag van leerlingen sturen. We benoemen groepsvorming en invloed als kader, maar de focus ligt op wat leerlingen doen wanneer ze spanning ervaren, hoe zij zoeken naar houvast en welke signalen laten zien dat een groep behoefte heeft aan stevigheid of juist ruimte. Je krijgt zicht op wat dit betekent voor jouw leiderschap, zowel in je zichtbare handelen als in de processen die onder de oppervlakte meespelen.

Met deze inzichten kun je na de studiedag gerichter handelen: je voelt sneller welke behoefte er speelt, kiest met meer vertrouwen de passende interventie en bouwt aan een cultuur waarin leerlingen zich gezien en veilig voelen.

Het Pedagogisch Huis als kompas

Wanneer we kijken naar “gedoe” in de gymzaal, druk gedrag in de kleedkamer of escalaties tijdens het buitenspelen, richten we ons vaak spontaan op de situatie zelf: Wat gebeurt hier nu? Wat moet ik als vakleerkracht doen? Dat is logisch — je hebt je eigen vakdidactiek, routines en expertise in bewegingsonderwijs. En die helpen ook echt.
Maar… veel van het ingewikkelde gedrag dat je ziet in de gymzaal begint niet in de gymzaal.
Het is vaak het zichtbare topje van een ijsberg, waarvan het onderliggende deel te maken heeft met:
verschillen tussen groepsleerkrachten in aanpak (“bij mij mag dit wel / bij mij niet”);
onduidelijke grenzen of rituelen in de school;
wisselende verwachtingen tussen klaslokalen, plein, gang en gymzaal;
leerlingen die onvoldoende houvast ervaren aan een gedeeld pedagogisch kader.
En precies hier komt het Pedagogisch Huis in beeld.
Waarom het Pedagogisch Huis?
Het Pedagogisch Huis helpt teams om één gemeenschappelijke basis te bouwen onder al het pedagogische handelen. Niet alleen in het lokaal, maar door het hele gebouw — van start van de dag tot gymzaal, van instructietafel tot kleedkamer.
Uitzoomen: de stap van vaklokaal naar organisatie
Voor complexe gedragsvraagstukken is het nodig om te uitzoomen van de situatie naar het systeem:
Hoe komen leerlingen binnen in de gymles?
Is er voorspelbaarheid in overgangsmomenten?
Kunnen verwachtingen overal in de school herkenbaar zijn?
Hoe praten leerkrachten met elkaar over gedrag?
Is er een gedeelde ‘pedagogische paraplu’ die houvast geeft, ook in spannende situaties?
Het Pedagogisch Huis laat zien dat gedrag geen “gedoe van één les” is, maar eigendom van het hele team. De gymzaal is daarbij een spiegel: hier zie je vaak als eerste waar het gezamenlijke fundament wankel is.
In deze workshop bekijken wat een vakleerkracht bewegingsonderwijs kan betekenen. Hij ziet de leerlingen immers in een andere context, maakt veel vrije situaties mee en kan patronen zien die voor leerkrachten soms minder zichtbaar zijn.

Het prachtige risico van bobbelbanen!

Bobbelbanen bieden eindeloze mogelijkheden om kinderen uitdagend en gevarieerd te laten bewegen in de gymles. In deze workshop ontdek je hoe je zelf creatieve en effectieve hindernisbanen ontwerpt die goed aansluiten bij de kinderen in jouw groep(en). We verkennen de belangrijkste ontwerpprincipes: veiligheid, logische opbouw en verbinding van onderdelen, keerpunten, afwisseling tussen intensieve en rustgevende opdrachten en slimme differentiatie voor alle niveaus.
Je leert hoe een bobbelbaan vele vormen kan hebben. Van een klassiek rechthoekig circuit tot een slangvormig parcours, L en Z-vormen of zelfs een stervorm met een centraal startpunt. De richting van de baan bepaalt de doorstroming: met de klok mee, tegen de klok in, met uitstap baan of juist met meerdere /alle richtingen. Ook ontdek je de enorme variatie in type obstakels: van klimmateriaal en balanceerelementen tot springtoestellen, rol- en kruipmogelijkheden en mikstations.
Daarnaast komen verschillende type opdrachten aan bod. Pure motorische uitdagingen zoals rollen, springen en klimmen, maar ook cognitieve elementen zoals het volgen van complexe bewegingspatronen, sociale opdrachten waarbij kinderen elkaar volgen, kopiëren, samenwerken, en creatieve uitdagingen waarbij ze zelf bewegingen kunnen bedenken. We bespreken het praktische gebruik van opdrachtkaarten waarmee kinderen zelfstandig kunnen werken en kiezen uit verschillende uitvoeringsmogelijkheden. Ook leer je hoe pictogrammen vooral voor jonge kinderen of visueel ingestelde leerlingen de instructies helder en toegankelijk maken.
De workshopleider – Elly van Hyfte – heeft veel ervaring met het ontwerpen van en werken met Bobbelbanen en is in 2024 gepromoveerd op het effect van Bobbelbanen op de motorische vaardigheid en de motivatie van kinderen
Aan het eind van deze workshop ga je naar huis met concrete ontwerpen, praktische tips voor materiaalinzet, en het zelfvertrouwen om morgen al een geweldige bobbelbaan op te bouwen. Je ontdekt dat bobbelbanen niet alleen kinderen in beweging brengen, maar ook ruimte geven voor eigenaarschap, plezier en ontwikkeling op alle vlakken.

Krachtige schoolpleinspelen

In deze workshop ontdekken we dat het schoolplein en het buitenspelen meer is dan een pauzemoment: het is het hart van je school en misschien wel de belangrijkste pedagogische leeromgeving.

We verkennen hoe je buitenspelen bewust en effectief kunt vormgeven met Game & Play, inspirerende voorbeelden en de theorie erachter.

De vijf knoppen van het schoolplein komen kort aan bod: slim tijdmanagement en spreiding, een duidelijke structuur op het plein, gevarieerd speelmateriaal, de koppeling met bewegingsonderwijs en motoriek, en een actieve, faciliterende rol van de leerkracht en leerling.

Daarnaast ervaren we een aantal krachtige schoolpleinspelen, zodat iedereen voelt hoe waardevol goed ingericht buitenspel kan zijn. Het is beter om tien goed doordachte spelen vaker te herhalen en met veel kennis uit te bouwen of aan te kunnen passen, dan honderd spelletjes over kinderen uit te gooien op een schoolplein.

Masterclass over sport, speel en straatgedrag

Een goedgevulde pedagogische en didactische ‘gereedschapskist’ kan gedrag positief duurzaam beïnvloeden. Want uit onmacht om met ander gedrag om te gaan, komt meestal macht voort en dat leidt (te) vaak tot escalaties, straffen en buitensluiten; omkleden terwijl de gymles nog niet voorbij is of naar binnen moeten terwijl andere kinderen buiten mogen blijven.
Frustratie van twee kanten door onmacht van twee kanten.

Welke kennis, vaardigheden en houding zijn er nodig om niet elke keer terecht te komen in dezelfde onwenselijke situatie? Welke pedagogische strategieën kunnen je helpen? Aan welke knoppen kun je draaien om gedoe te voorkomen? En als je zoveel geprobeerd hebt en je weet niet meer wat je er nu nog mee aan moet, wat dan?

Met niemand minder dan Marcel van Herpen op het podium, pakken we complexe en eenvoudigere (pedagogische) vraagstukken aan en kijken we samen met alle deelnemers waar we uitkomen. Er is vanzelfsprekend ruimte voor interactie en eigen inbreng. Ook op elke ‘Ja maar….’ zullen we meedenken en positief en constructief reageren. Kortom, neem je frustratie over jezelf of de ander(en) rustig mee.

Op naar een Goud Jaar!

Vaak is er na een vakantieperiode ruimte voor groepsvormende activiteiten onder de naam de Gouden Weken. Echter, het groepsproces moet het hele jaar door aandacht krijgen. Hoe, waarom, wat en met welke regels en reflectievragen creëer je met jouw lessen een gouden jaar? Je verlaat de workshop met veel nieuwe inzichten en ideeën, die je de volgende dag direct kunt inzetten.

Pest Mij Maar, basketball als tool

Henk Pieterse werd zelf als tiener gepest vanwege zijn lengte van 2,11 meter, totdat basketbal zijn leven veranderde. Na een succesvolle carrière als professioneel basketballer – met 101 interlands, zes Nederlandse kampioenschappen en een try-out bij de NBA – zet hij zich nu in tegen pesten met zijn programma ‘Pest Mij Maar!’. De kern van zijn workshops is het verbeteren van de groepsdynamiek. Henk gebruikt basketballessen met samenwerkingsvormen die moeten leiden tot betere samenwerking en begrip voor elkaar.
Door middel van beweging en entertainment maakt hij kinderen en professionals bewust van de effecten van pestgedrag, maar ook van de kracht van positief gedrag. Zijn aanpak richt zich op het in beweging zetten van deelnemers om een fundament te creëren voor respect, emancipatie en sportiviteit, waarbij samenwerking centraal staat. Na deze workshop weten deelnemers dat samenwerken en sociaal ‘normaal’ doen tot veel positiviteit kunnen leiden. Henk geeft de deelnemers concrete handvatten mee die ze kunnen gebruiken voor hun eigen leerlingen: hoe creëer je een veilige omgeving waarin iedereen zich geaccepteerd voelt? Hoe spreek je gedrag aan zonder te straffen? En hoe maak je jongeren bewust van hun impact op anderen?
Met zijn openheid, humor en imposante verschijning weet Henk als geen ander deelnemers te ontwapenen en te inspireren om het verschil te maken in de strijd tegen pesten.

Risico's; grenzeloos goed!

Kern van de workshop is dat er wordt stilgestaan bij de waarde van fysieke risico’s voor kinderen en jongeren ten behoeve van een gezonde algemene ontwikkeling en mentale weerbaarheid.

Kinderen groeien tegenwoordig op in een risicomijdende cultuur. Een gevolg daarvan is dat ze minder vaak spontaan en spelenderwijs met fysieke risico’s in aanraking komen (denk aan bomen klimmen, sloten springen). Fysieke risico’s nemen is belangrijk om de eigen grenzen te verkennen en eventueel te verleggen. Minder buitenspelen betekent dat kinderen en jongeren minder competent worden in het omgaan met én het inschatten van risico’s.

Waarom is het leren omgaan met fysieke risico’s zo belangrijk voor een algemene gezonde ontwikkeling? En hoe kan (bewegings-)onderwijs een constructieve bijdrage leveren aan het vergroten van risico-competentie? Naast het beantwoorden van deze vragen is het doel om (vak-)leerkrachten en pedagogisch professionals te laten nadenken over de vraag hoe ze kinderen kunnen verleiden hun fysieke grenzen op te zoeken, ze eventueel te verleggen en hoe ze samen kunnen zoeken naar uitdagingen. Een belangrijke taak binnen het onderwijs en kinderopvang!

Het wel of niet aangaan van fysieke risico’s door kinderen is mede afhankelijk van de eigen risico-angst maar o.a. ook afhankelijk van de risico-angst van hun begeleiders: pedagogische professionals en ouders. Tijdens de workshop worden deelnemers zich bewust van de mate van de eigen risico-angst. Wanneer je bewust bent van de eigen risico-angst in combinatie met kennis over de waarde van risico’s kijk je anders naar risico’s voor kinderen.

1. Na deze workshop kijken deelnemers anders naar risico’s voor kinderen en jongeren.
2. Deelnemers kunnen verschillende bewegingssituaties bedenken en aanbieden specifiek gericht op het verleggen van (fysieke) grenzen op basis van de categorieën van risicovol spel.
3. Men heeft tools gekregen om het proces van grenzen verkennen en leren verleggen bij kinderen en jongeren in het (bewegings-)onderwijs te begeleiden.

Rots en Water: sociale weerbaarheid en samenspel

In deze workshop wordt uitgelegd en ervaren welke Rots en Water oefeningen ingezet kunnen worden in het voortgezet onderwijs om sociale weerbaarheid te vergroten, beter te leren communiceren en samenwerken. In de Rots en Water lessen wordt (fysieke) oefening afgewisseld met kringgesprekken, zelfreflectie en psycho-educatie om het leerproces van de jongeren te ondersteunen.

Vierkante meterspelen

In veel gymzalen is het passen en meten om alle activiteiten een logische plek te geven.
Wanneer is een zaal te klein? Uiteraard heeft dat te maken met het aantal kinderen, de
leeftijd en vaardigheid van de kinderen en het type activiteit.
Bij grote klassen en een kleine zaal ben je genoodzaakt om elke vierkante centimeter te benutten. Daarnaast moet je ook nog eens goed na te denken over de hoeveelheid ruimte die je voor een bepaalde activiteit nodig hebt. Voor een tikspel heb je immers meer ruimte nodig dan bijvoorbeeld acrobatiek.
In deze workshop worden tien activiteiten aangeboden die slechts enkele vierkante meter in beslag nemen. Dit vereenvoudigt de organisatie van de overige 3 of 4 activiteiten.
Let op: De workshop ‘Vierkante meter Spelen’ is een herhaling van de workshop uit 2017.